Miesięczne archiwum: Styczeń 2022

Zjedliśmy zęby przy braniu na tapet

tematy bierzemy na tapete czy na tapet

Na tapet czy na tapetę?

Odpowiedź w kontekście frazeologizmu zawartego w tytule wpisu jest jednozaczna, bierze się na tapet, a nie na tapetę.

Ale co to tapet?

Jak podaję słownik języka polskiego

tapet, dawniej «pokryty zielonym suknem stół, przy którym toczą się jakieś obrady»

Więc gdy podejmujemy jakiś temat to bierzemy go właśnie na ten w/w stół, przy którym bedą prowadzone obrady na dany temat. Po dłuższym zastanowieniu się sformułowanie brać coś na tapetę, zdaję się słusznie być nieco absurdalne. Co owe zdanie miałoby znaczyć? Wziąć jakiś temat na ścianę? Nie ma sensu angażować do tematu wykończenie wnętrz. 😉

A co z tymi zębami

Warto w tym miejscu przejść do innego kłopotliwegp frazeologizmu, a właściwie do dwóch, które pozornie mało się różnią natomiast ich znaczenie jest znacząco inne, przez co myląc je łatwo być źle zrozumianym. A Mowa o „łamaniu” oraz „zjedzeniu” prysłowiowych zębów na czymś.
Standardowo zacznijmy zatem od słownikowych definicji, które powinny nam mocno ułatwić zrozumienie różnicy między tymi frazeologizmami:

Połamać zęby na czymś – nie osiągnąć celu, mimo że włożyło się w coś bardzo dużo energii.

Zjeść na czymś zęby – mieć w czymś duże doświadczenie, poświęcić na coś dużo czasu.

Widać zatem, iż możemy zjeść zęby na nauce języka polskiego ale niekoniecznie będzie to równoznaczne z połamaniem na tym siekaczy. Frazeologizm Połamać zęby na czymś skupia się w głównej mierze na efekcie danej pracy, na nieosiagnięciu wyznaczonego celu. Natomiast zjeść zęby możemy na zadaniu w którym koniec końców odniesiemy sukces.

Bynajmniej, a przynajmniej…

 

≠

Prawie to samo a jednak…

Pomino tego, iż słowa bynajmniej i przynajmniej brzmią łudząco podobnie, ich znaczenie znacznie od siebie odbiega. Przez podobne brzmienie jednak słowo bynajmniej jest jednym z najczęściej źle używanych słów przez Polaków.

 

W takim razie co to właściwie znaczy?

Dla jasności warto wytłuaczyć sobie, co właściwie oznaczają oba te słowa.

Według Słownika języka polskiego PWN

przynajmniej – partykuła wyznaczająca minimalny, możliwy do zaakceptowania przez mówiącego zakres czegoś, np. Wypij przynajmniej mleko., lub komunikująca, że ilość lub miara czegoś jest nie mniejsza od wymienionej i że może być większa.

bynajmniej  – partykuła wzmacniająca przeczenie zawarte w wypowiedzi,

W tym miejscu warto zaznaczyć słowo „przeczenie” zawarte w definicji partykuły bynajmniej, gdyż właśnie ten, na pozór drobny szczegół, wprowadza wiele z Polaków w zakłopotanie.

No więc, co właśćiwie sprawia problem?

Ile razy słyszeliśmy w codziennych rozmowach:

Kurtka świetnie na Tobie wygląda, Bynajmniej ja tak uważam.

Jest to oczywisty błąd. Bynajmniej występuje tylko w celu wzmocnienia przeczenia. Przed użyciem tego słowa najlepiej zastanowić się czy jeśli zamieniemy słowo Bynajmniej na jegeo synonim to dalej zdanie będzie sensowne.

Sprawdźmy więc:

Kurtka świetnie na Tobie wygląda, w żadnym razie ja tak uważam.

Zdanie to zakrawa o karykaturę prawdziwego zdania.

Słowo bynajmniej użyte poprawnie to np.

Ona powiedziała że ta kurtka źle na Tobie wygląda, bynajmniej ja tak nie uważam.

W zdaniu powyżej wyraźnie partykuła nie, podkreśla przecząćy ton wypowiedzi, które uwypuklone jest tytułową partykułą bynajmniej .

Akwen wodny, a masło maślane, czyli pleonazm w skórcie.

Pleonazm… Czyli co?

Jak podaje Słownik języka polskiego PWN:
pleonazm to wyrażenie składające się z wyrazów to samo lub prawie to samo znaczących

Prościej mówiąc, pleonazm to wyrażenie w którym pierwsza część zawiera tą samą treść co jej druga (w zasadzie zbędna) część. Dla przykładu weźmy, zawarty w tytule wpisu:

akwen wodny

Według Słownika języka polskiego PWN:

akwen «obszar wodny lub jego część»

Na pierwszy rzut oka widać zatem, że już w samym wyrazie akwen, zawarta jest informacja, iż jest on obszarem wodnym. Czyni to przymiotnik wodny zupełnie niepotrzebnym ,gdyż  opisuje coś co już wiemy po przeczytaniu samego słowa akwen.

W roku 2018, portal nad wyraz przprowadził badanie, które miało na celu wytypowanie najczęscięj popełnianych błędów przez Polaków w internecie, wśród niechlubnej czołówki możemy znaleźć kilka omawianych w tym wpisie pleonazmów, takich jak: dzień dzisiejszy, okres czasu etc.

10 najczęstszych plonazmów i błędów frazeologicznych. dzień dzisiejszy, okres, czasu ,trwac nadal, pleonazm
nadwyraz.pl, badania z roku 2018, pleonazm

Dzień dzisiejszy to pleonazm, ale dlaczego?

Pytanie to powinno nam się nasunąć od razu po zobaczeniu go na czele stawki… i bardzo słusznie! Wyrażenie to jest często nadużywane w formach oficajlnych, takich jak pisma urzędowe. Wyrażenie to pomimo nie stosowania się do definicji pleonazmu przytaczanej wyżej, jest uznawane za błąd w formach innych niż urzędowe, według ekspertów nacechowane jest ono negatywnie, nadawca sprawia wrażenie aspirowania do wyższego stylu wypowiadzi, natomiast w rzeczywistości jest to zwykłe kaleczenie języka, gdyż najprostsza forma dzisiaj jest znacznie bardziej poprawna językowo.

Twoja opinia

Jesteśmy bardzo ciekawi Twojej opini na temat właśnie przeczytanego przez Ciebie artykułu czekamy na feedback w sekcji komentarzy. Jakie pleonazmy Ciebie kłują w uszy, i uprzykrzają komunikację w pracy lub ze znajomymi?